دستورالعمل صحیح انبارش سیمان

با توجه به اینکه سیمان کم دوام ترین و پربهاترین ماده تشکیل دهنده بتن می باشد. دقت در انبارش سیمان دارای اهمیت است. سیمان در حال حاضر عمدتاً به دو صورت فله و پاکت عرضه می شود و سیمان
پاکتی در اوزان مختلف ۲۵ کیلوگرمی ۵۰۰ کیلوگرمی و جامبوبگ قابل عرضه به مشتریان است . اگر چه جنس پاکت سیمان عمدتا از ماده پلی پروپیلن (P.P) است اما روش نگهداری سیمان پاکتی برای هر دو نوع پاکت P.P و پاکت سه لایه کاغذی صادق است بویژه در خصوص پاکت کاغذی که آسیب پذیر بوده و نیاز به دقت نظر بیشتری در انبارش دارد.
(الف) انبارش سیمان پاکتی-  ۲۵ کیلوگرمی ۵۰ کیلوگرمی، جامبوبگ
1 -  در زمان انتقال سیمان پاکتی از کارخانه به کارگاه ، سطح بار روی تریلی با برزنت یا پلاستیک ضخیم پوشیده شود و هنگام تخلیه و انتقال کیسه ها به داخل انبار از پاره شدن آنها جلوگیری گردد.
2 - سیمان پاکتی باید در انبار سرپوشیده که سقف دیواره و کف انبار کاملاً آب بندی شده باشد نگهداری شود. دربهای انبار بویژه در نواحی مرطوب باید به نحو مناسبی بسته شده و بسته بماند.
3 - در صورت چیدن کیسه ها در کف انبار ممکن است بالا آمدن رطوبت زمین موجب نم زدگی سیمان شود، ضمن اینکه جریان هوا زیر کیسه ها برقرار نیست و احتمال مرطوب شدن سیمان بیشتر خواهد بود.
بنابراین لازم است یک پلاستیک ضخیم در کف انبار پهن شده و سپس روی پلاستیک با سطوح چوبی (نظیر پالت چوبی که حداقل ۱۵ سانتیمتر از زمین فاصله داشته باشد. پوشیده شود.
4 - چیدمان کیسه ها در انبار باید به صورتی باشد که دسترسی به هر محموله برای مصرف و یا بازرسی و نمونه برداری آسان باشد نوبت مصرف سیمان نیز بایستی رعایت شود به نحوی که سیمان هایی که قبلاً وارد انبارشده اند باید زودتر به مصرف برسند.
5 - اگر سیمان پاکتی مدت زیادی در انبار نگهداری شود با وجود رعایت شرایط نگهداری ممکن است بدلیل وجود رطوبت جزئی و وزن و تراکم کیسهها بر روی یکدیگر سیمان بصورت کلوخههای فشرده در آید. اگر سیمان کلوخه شده به آسانی بین انگشتان خرد شود مشکلی ندارد و ذرات آن در ضمن اختلاط و ساخت بتن از هم جدا خواهند شد ولی در صورتیکه ذرات براحتی خرد نشوند لازم است ابتدا کیسه ها را با غلتاندن روی کف انبار اصلاح نمود اگر با یکبار ،غلتاندن کلوخه ها باز شود سیمان قابل مصرف است و در غیر اینصورت باید آزمایش مقاومت فشاری استاندارد یا آزمایش افت ناشی از حرارت (Loss) انجام شود تا از کیفیت سیمان اطمینان حاصل نمود اما در مجموع استفاده از سیمانی که مدت زیادی در انبار نگهداری شده باشد جهت بتن سازه ای
توصیه نمی شود.
6 - چنانچه سیمان پاکتی کاغذی بیش از ۶ هفته در انبار باقی بماند توصیه میشود در نقاط حساس استفاده نشود. ضمن اینکه در مناطق با رطوبت نسبی بالاتر از ۹۰ نگهداری سیمان پاکتی کاغذی یا پلی پروپیلن بیش از مدت زمان مذکور موجب افت محسوس مقاومت فشاری سیمان شده و استفاده از آن مجاز نمی باشد.
7 - اگر بنا به دلایلی الزام نگهداری سیمان پاکتی در فضای باز وجود دارد علاوه بر رعایت شرایط نگهداری داخل انبار از قبیل پوشش کف با ورق پلاستیکی و پالت چوبی و سایر نکات ذکر شده ضروری است توده کیسه های چیده شده بر روی هم با روکش برزنتی پلاستیکی پوشیده شود و لبههای پوشش باید روی هم افتادگی یا همپوشانی داشته باشد و اجسام سنگین در بالا و اطراف آن قرار داده شود. چنانچه کیسه ها بصورت شیبدار روی یکدیگر چیده شده باشند این شیب به عبور و تخلیه آب باران از روی
پوشش کمک می نماید.
8 - سیمان پاکتی جامبو بعلت وزن بار از محل دسته ها تحت کشش قرار دارد و در برابر اجسام تیز و برنده بسیار آسیب پذیر است. بنابراین لازم است در برابر اشیاء فلزی لبه دار و تیز از قبیل ورقه های آهنی کف ماشین و یا ورقهای کف و بدنه واگن حمل بار ، حفاظت شود.
9 - از حمل سیمان پاکتی جامبو از قسمت دستهها توسط لیفتراک یا جرثقیل تا مسافت بیشتر از ۲۰۰ متر اجتناب گردد زیرا تلاطم ،بار موجب وارد شدن فشار مضاعف به دسته کیسه و کنده شدن دسته می شود.
10- حداکثر ارتفاع کیسه های چیده شده روی یکدیگر ۱/۵ متر و پهنای ردیف کیشههای چیده شده کنار هم ۳ متر است. تعداد کیسه های جامبو که میتواند روی هم قرار بگیرد فقط ۲ کیسه می.باشد. رعایت این فواصل موجب عدم فشردگی و کلوخه شدن جزبی سیمان در کیسههای زیرین میشود. کیسه ها در زمان انبارش باید از دیوارهای انبار فاصله داشته باشند و حتی الامکان روی کیسهها با ورقه پلاستیک پوشیده شود.
(ب) انبارش سیمان فله :
نگهداری سیمان فله فقط در سیلوی بتنی یا فلزی مجاز است و نگهداری آن به هر ترتیب دیگری باعث نفوذ رطوبت
و فساد سیمان میشود.
جهت ساخت سیلوی ذخیره سیمان فله نکات ذیل دارای اهمیت است :
1- با توجه به اینکه سیلوی بتنی قابلیت جابجایی ندارد معمولاً از سیلوهای فلزی جهت ذخیره موقت سیمان استفاده می شود.
2- سیلوی فلزی باید از ورق با ضخامت مناسب و کیفیت جنس مطلوب ساخته شود. در زمان ساخت سیلو باید نهایت دقت بکار رفته و جوشکاریها با کیفیت مناسب و بدون درز و منفذ انجام گیرد تا از نفوذ رطوبت و خروج سیمان جلوگیری گردد سیلو و پایههای نگهدارنده لازم است رنگ آمیزی شود تا از زنگ زدگی پیشگیری شود؛ ضمن اینکه بازدید سیلو و پایههای آن بطور ادواری انجام شده و از سالم بودن سیلو اطمینان حاصل نمود.
3 - با توجه به دو آیتم مصرف روزانه سیمان و تعداد روزی که زمان لازم است سیمان خریداری و از کارخانه انتقال یافته و به سیلوها شارژ شود میتوان ظرفیت مناسب سیلو را محاسبه نمود. در صورت بالا بودن میزان مصرف و یا دور بودن ،کارخانه ممکن است نیاز به تعدادی سیلو جهت ذخیره سازی باشد اما در هر صورت ذخیره سازی سیمان در سیلو بیش از ۲ ماه مجاز نمی باشد.
4 - سیلوها جهت تخلیه و شارژ سیمان نیاز به سیستم غبار گیر و فن .دارند جریان هوای فن مکش لازم را داخل سیلو تامین میکند و غبارگیر از پخش غبار سیمان در محوطه و آلودگی محیط جلوگیری می نماید.
5- جهت آگاهی از میزان خالی بودن سیلو و شارژ به موقع سیمان و همچنین اطلاع از پر بودن و جلوگیری از سرریز شدن بار سیلو نیاز به نصب سطح سنج در هر سیلو می باشد.
6 - جهت تخلیه بار از سیلو در مواقع اضطراری لازم است سیستم شیر فشار شکن به همراه مسیر تخلیه بر روی سیلو نصب شود.
7 -به منظور تخلیه همکن و یکنواخت سیمان و جلوگیری از طاق بستن داخل سيلو، شكل سيلوها عموماً بصورت استوانه میباشد.
8 -جهت دسترسی به داخل سیلو به هنگام نیاز و تمیز نمودن ادواری سیلو بایستی دریچه ورودی بر روی سیلو نصب گردد.
9 -در قسمت قیف تخلیه زیر سیلو لازم است سیستم توزین سیمان با دقت مناسب نصب و بصورت دوره ای کالیبره شود.
10- تامین روشنایی اطراف سیلو و برق اضطراری باید در برنامه تجهیز سیلو قرار گیرد.
11 -بایستی نردبان دسترسی به بالای سیلو به همراه پاگرد فلزی مناسب در قسمت پایین و بالای سیلو
نصب شود رعایت نکات حفاظت ایمنی نردبان و پاگردها مهم است.
12 - سرویس و نگهداری دوره ای کلیه تجهیزات سیلو باید بطور منظم انجام و از صحت عملکرد تجهیزات
اطمینان حاصل نمود
13 - ارتفاع سیلو باید به اندازه مناسبی باشد که سیمان توسط پمپ تخلیه بونکر بداخل سیلو انتقال یابد و نیاز به استفاده از پمپ یدکی .نباشد فاصله بونکر از کف نیز به اندازه ای در نظر گرفته شود که
متصدی سیلو بتواند براحتی سیمان را از سیلو تخلیه نماید.
14- وجود پمپ یدکی جهت استفاده در مواقع ضروری و خرابی پمپ تخلیه ،بونکر پیش بینی گردد.
15- محل نصب سیلو در سایت باید دارای راه دسترسی مناسب جهت حمل و تخلیه سیمان توسط بونکر باشد. محل قرار گرفتن بونکر جهت تخلیه سیمان باید از نظر تحمل وزن و ابعاد بونکر مناسب باشد. لوله تخلیه و انتقال بار به داخل سیلو نیز باید به آسانی قابل دسترسی و در صورت نیاز تعمیرات باشد.
16 - در اطراف سیلو باید فضای کافی جهت حرکت و مانور بونکر و کامیون حمل سیمان وجود داشته باشد و استحکام زمین جهت نصب سیلو و عبور و مرور خودروهای سنگین در نظر گرفته شود.